Op 6 oktober vlogen twee Belgische oogartsen, Dr. Hubert en Dr. Burvenich, naar de DRC om de medewerkers van het Mwangaza oogziekenhuis in Kolwezi op te leiden in de techniek van phaco-emulsificatie. Deze techniek maakt het mogelijk verschillende vormen van cataract effectief te behandelen. In dit interview lichten ze hun aanpak toe en beschrijven ze hun ervaringen in Kolwezi.
Hoe wordt phaco-emulsificatie uitgevoerd en wat was uw rol tijdens dit bezoek?
Dr. Hubert: “We maken een kleine incisie van 2.4-3 mm in het hoornvlies. Vervolgens breken we de troebele lens in vier stukken en wordt deze verwijderd door middel van geluidsgolven. Zodra het lensomhulsel is schoongemaakt, injecteren we een opvouwbare kunstlens. Tijdens dit bezoek gaf ik de opleiding en nam ik ook het instellen van de phaco-machine voor mijn rekening”.
Dr Burvenich : “Ik bood ondersteuning tijdens de opleiding en maakte een analyse van de huidige staat en noden op vlak van oogzorg in Mwangaza”.
Wordt er naast phaco ook een andere techniek voor cataractchirurgie gebruikt?
Dr. Hubert: “Ja, er bestaan twee benaderingen van cataractchirurgie: Phaco en SICS (Small Incision Cataract Surgery). Bij die laatste, meer traditionele methode maken we een incisie in de sclera, het witte vlies van het oog, om de beschadigde lens te verwijderen. De incisie meet hier zo’n 6-7 mm, wat niet zo klein is vergeleken met de phaco-techniek.
Dr. Burvenich: “De Congolese oogartsen zijn zeer bedreven in het uitvoeren van SICs, en we kunnen op dat gebied veel van hen bijleren. Dit bezoek was echter meer gericht op phaco, zodat de artsen meerdere vormen van cataract zullen kunnen opereren”.
Hoe ging u te werk bij het opleiden van de oogartsen in deze techniek?
Dr. Hubert: “We gebruiken een ‘Kitaro‘ kit. Dit is een Japanse uitvinding waarmee oogartsen de phaco-techniek kunnen uitoefenen op een kunstoog. Het is heel realistisch en geeft artsen een goede basis om de techniek later in praktijk om te zetten!”
Hebben de artsen daarna ook zelf operaties mogen uitvoeren?
Dr Hubert: “We hebben drie dagen geopereerd, met in totaal bijna 20 oogoperaties. De selectie patiënten die we vooraf hadden geopereerd was interessant, omdat de cataract zacht genoeg was en nog niet te ver gevorderd, zodat phaco toegepast kon worden. Cataract is hier vaak gecompliceerder dan in België. We konden ook verschillende vormen cataract behandelen, telkens met een andere techniek.
In het bijzonder behandelden we een negenjarig kindje met bilaterale cataract. Er zijn meer jonge cataractpatiënten in deze regio dan in België. Dankzij het advies van twee collega’s werd dit kind met succes geopereerd. De volgende dag had hij zijn zicht al terug en kon hij terug naar school”.
Dr Burvenich: “Het kind herwon een zicht van 6 tot 7 op 10 in beide ogen. Het geluk van het jongetje dat weer kon zien en zelfs weer kon voetballen, was hartverwarmend. Dit soort momenten onderstreept de positieve impact dat de phaco-techniek in Congo zal teweegbrengen.”
Wat is uw algemene indruk van het Mwangaza-ziekenhuis?
Dr Burvenich: “Over het algemeen was dit bezoek een zeer positieve ervaring. Ik was vooral onder de indruk van de kwaliteit van de anesthesie in Kolwezi, die zonder problemen werd uitgevoerd door de gespecialiseerde verpleegkundige. De consultaties waren goed georganiseerd en ik heb een paar follow-upcontroles uitgevoerd bij patiënten die voor onze aankomst waren geopereerd. De resultaten waren uitstekend, wat getuigt van de hoge kwaliteit van de oogzorg in Kolwezi.”
Dr. Hubert: “Dit is mijn tweede bezoek aan het Mwangaza-ziekenhuis en over het algemeen ben ik erg blij met de inspanningen van het team. Elke arts heeft van A tot Z een cataractoperatie uitgevoerd, uiteraard onder mijn supervisie. Wat is er veranderd? Voorheen werden alle operatie-instrumenten gesteriliseerd en moest de chirurg de instrumenten pakken die hij op dat moment nodig had, wat de operatietijd verlengde. Nu worden alleen de benodigde instrumenten van tevoren op de tafel gelegd en in speciale dozen bewaard. Een grote stap vooruit, dus!”
Waarom koos u om deze training te geven voor Light for the World?
Dr. Hubert: “Ik heb al veel ziekenhuizen bezocht over de hele wereld, maar dat waren korte bezoeken waarbij ik een beperkt aantal patiënten behandelde en weer vertrok. Ik werk graag met Light for the World omdat ik het gevoel heb dat ik echt een impact maak met mijn bezoeken. Door deze specialisten te trainen, kunnen ze hun dienstverlening verbeteren en meer mensen in nood behandelen. Er is ook een wisselwerking met de andere ziekenhuizen en met ons in België. Ze kunnen me bijvoorbeeld foto’s en video’s van operaties sturen, die ik op afstand kan evalueren dankzij een microscoopadapter.”
Hoe ziet u de toekomst in van phaco in Congo?
Dr Burvenich: “De twee artsen in Kolwezi hebben grote vooruitgang geboekt tijdens de training. Ze zullen nu worden opgevolgd en ondersteund door Dr. Francine, een ervaren oogarts in Lubumbashi met expertise in de phaco-techniek. Het is belangrijk dat de verdere training lokaal plaatsvindt, zodat onze aanwezigheid uiteindelijk overbodig is. Er heerst een open geest en ik ben ervan overtuigd dat ze elkaar zullen blijven helpen en ondersteunen. Dit biedt een veelbelovende toekomst voor de implementatie van phaco in Congo”.
Help jij ons deze levensveranderende techniek toegankelijk te maken in Congo? Doe een gift en maak zo het verschil!
