Erika Van Tielen praat voor Licht voor de Wereld met Mimoza Uka, een 24-jarige student met een visuele beperking. Mimoza is zwaar slechtziend, maar dat houdt haar niet tegen om verder te studeren. En om later te gaan werken met jongeren. Een boeiend gesprek met een gedreven student.
Erika Van Tielen
“Stel jezelf eens kort voor.”
Mimoza
“Ik ben Mimoza, een student van 24 jaar met een visuele beperking. Ik ben zwaar slechtziend. En ik ben afkomstig uit Kosovo.”
Erika Van Tielen
“Wat zie je wel, wat zie je niet?”
Mimoza
“Ik ben geboren met die visuele beperking. Vroeger zag ik beter, maar het is slechter geworden. Momenteel zie ik licht en donker. En ik kan mensen herkennen als ze dichter dan 1 meter zijn. Dus ik zie dat je donker haar hebt. Maar de kleur van je ogen niet.”
Erika Van Tielen
“Kan het nog erger worden?”
Mimoza
“Ja. De kans dat ik blind word is groot. Vroeger zag ik echt wel beter. Dat is heftig. Ik had het er vroeger moeilijker mee dan nu. Er zijn natuurlijk dagen dat je baalt. Maar met de juiste mensen rondom mij en de juiste ingesteldheid went het.”
Erika Van Tielen
“Je bent een positief iemand. Maar ik kan me voorstellen dat het vaak lastige situaties geeft in het dagelijkse leven. Zaken die vanzelfsprekend zijn voor anderen maar niet voor jou. Kan je een paar voorbeelden geven?”
Mimoza
“Ik studeer in Leuven en probeer een gewoon studentenleven te leiden. Dan bots je letterlijk en figuurlijk tegen bepaalde zaken. Dus ik moet begeleiding hebben of bepaalde trajecten echt kennen, bijvoorbeeld als ik de bus neem. Ik moet vooraf goed nadenken, ik kan niet impulsief zijn. Als we gaan feesten, moet ik iemand meenemen die ik vertrouw om mij thuis af te zetten.”
Erika Van Tielen
“Voel je je afhankelijk van andere mensen? Te weinig zelfstandig?”
Mimoza
Dat gevoel is er altijd. Je hebt altijd mensen nodig, en met mijn beperking zeker. Ik voel me afhankelijk, maar ik weet dat ik heel zelfstandig ben. Iedereen is in zekere zin afhankelijk van anderen, emotioneel bijvoorbeeld.
Erika Van Tielen
“Heb je het gevoel dat er genoeg hulp of begeleiding is om gewoon student te zijn zoals iedereen?”
Mimoza
“Ja. Op kot is er omkadering. Er zijn studenten die zich inzetten om mensen met een functiebeperking de kans te geven om te studeren. Je gaat dan samen koken of winkelen. De KUL organiseert dat. Dus op dat vlak zit het goed. Op school is er wel een studentenbegeleidster. Maar we moeten wel nog veel zelf uitzoeken. Dus daar ben ik iets minder positief over. Als je niet luid genoeg roept, word je niet geholpen. Denk aan examens, die omgezet moeten worden. Of PowerPointpresentaties. Dus je moet van je laten horen.”
Erika Van Tielen
“Ze kennen je intussen toch al?
Mimoza
“Dat is waar. Maar ik kan me voorstellen dat er studenten zijn die niet van zich laten horen en niet weten wat te doen.”
Steun je Licht voor de Wereld om blinde en slechtziende mensen te helpen in Afrika?
Erika Van Tielen
“Wat moet er voor jou dan veranderen? Of voor die andere studenten die na jou komen?”
Mimoza
“Binnen UCL is er één persoon voor iedereen met een functiebeperking. Die moet van alles iets weten. En die moet dus jongeren met autisme, dyslexie of ADHD begeleiden. Ook slechtzienden. En da’s raar. Want je kan niet de juiste expertise aanbieden. Vroeger was dat er wel, ook in het hoger onderwijs. Dan had je verschillende begeleiders met een specifieke expertise.”
Erika Van Tielen
“Zoals jouw zus die ook een visuele beperking heeft?”
Mimoza
“Zij heeft dat allemaal wél nog gehad. Dus dat was geen slimme zet.”
Erika Van Tielen
“Heb je het gevoel dat je dingen gemist hebt tot nu toe, door het gebrek aan begeleiding?”
Mimoza
“Neen. Omdat ik zelf het initiatief neem. Ik heb ook nog een pedagoog, die me vier jaar lang hielp met schoolwerk. Toevallig een leerkracht uit het middelbaar. Ik denk wel dat ik zonder haar veel had gemist.”
Erika Van Tielen
“Hoe zie je de toekomst?”
Mimoza
“Ik heb net mijn 500 uur stage achter de rug. En ik vertrek binnen 2 weken op Erasmus, naar Denemarken.”
Erika Van Tielen
“En hoe ga je dat regelen?”
Mimoza
“Ik zou met twee medestudenten gaan. Maar nu ga ik alleen en dat was even paniek. Met het budget vanuit het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap kan ik een goeie vriendin meenemen.”
Erika Van Tielen
“En als zij niet meekon? Dat moet je dan opnieuw zelf regelen?”
Mimoza
“Inderdaad. Nu, vanuit Denemarken voelde ik me meer ondersteund dan vanuit België. Ik had niet het gevoel dat de hogeschool me ondersteunde voor praktische zaken. Zo moest ik mijn beurs helemaal zelf uitzoeken. Vanuit Denemarken heb ik wel veel mails ontvangen, van docenten of een buddy die ze toewijzen.”
Erika Van Tielen
‘Hoe zie jij je professionele toekomst? Want dan heb je helemaal geen begeleiding?’
Mimoza
“Da’s waar. De Brailleliga zoekt wel mee naar een job. Ze geven werkgevers ook tips over hoe ze dat best aanpakken. Ik ben wel niet van plan om direct te gaan werken (lacht). Ik wil nog verder studeren. Ofwel bij de KUL of de VUB maar dan ben ik die omkadering kwijt. Werken met kinderen of jongeren, dat is mijn doel.”
Erika Van Tielen
“Hou je rekening met je beperking in je zoektocht naar een job? Of ga je voluit voor wat je in gedachten hebt?”
Mimoza
“Ik ga bijvoorbeeld niet voor een leefgroep van 20 jongeren staan. Dat is niet haalbaar. En dat spreekt me daarom ook minder aan. Individueel werken met jongeren wel: dan heb ik ook meer verbinding met hen. En dat is aangenamer.”
Steun ons in de strijd tegen vermijdbare blindheid in Congo, Rwanda en Tanzania:
Erika Van Tielen
“Heb je tips voor jongeren die in dezelfde situatie zitten?”
Mimoza
“Laat je niet beperken, kom uit je kot en ga op kot. (lacht). Maar verwacht niet dat iedereen zich aanpast aan jou. Het is een wisselwerking.”
Erika Van Tielen
“Wat kunnen mensen nog doen om jou te helpen?”
Mimoza
“Als ik op stap ga, vragen ze soms: ‘Wat wil ze drinken?’ Alsof ik er niet bij ben. Nu, ik loop altijd met stok rond om te tonen dat ze er rekening mee moeten houden. Onlangs zei een oud vrouwtje op straat tegen mij: ‘Ben je echt blind of doe je een beetje alsof?’ (lacht). Maar dat ze je behandelen als een klein kindje, daar kan ik niet tegen. Ik snap die onwetendheid wel. Maar ik heb liever dat ze het benoemen en vragen of ze kunnen helpen. Op een bus zou ik bijvoorbeeld ook rechtstaan voor iemand ouder of zwanger. Maar op mijn bus zitten alleen studenten die naar de campus moeten. Dan zit je vaak te bengelen als een aap aan die paal omdat de bus propvol zit. En dan zie je niemand die mij een plek aanbiedt. Daar kan ik boos over worden. Het zou tof zijn als een student me even helpt.”
Erika Van Tielen
“Je vraagt zelf niet om hulp? Je hoopt dat ze dat spontaan doen?”
Mimoza
Klopt. (lacht)
Erika Van Tielen
“Ben je bewust van het feit dat je hier in België nog geluk hebt met je visuele beperking?”
Mimoza
“Zeker. Ik ben heel dankbaar. Want wat zou het zijn als ik met mijn zussen nog in Kosovo zou wonen? Daar is gewoon geen school voor slechtzienden. Ik ben ook op inleefreis geweest naar Tanzania, met Licht voor de Wereld. Die kinderen daar waren gelukkig. Maar ik vond het heftig. Dat was een reality check. Toch twee keer nadenken voordat ik begin te zagen over mijn situatie. Daar doen ze het veel minder.”
Erika Van Tielen
“Wat heb je gezien tijdens je inleefreis?”
Mimoza
“We waren met 5 verschillende scholen. Twee studenten per school. We bezochten een schooltje voor kinderen met een visuele beperking. Vanaf het tweede leerjaar werden ze geïntegreerd in algemene klassen, samen met kinderen zonder beperking. Terwijl dat bij ons in België lang geduurd heeft. Daar stond ik van versteld. Maar op vlak van hulpmiddelen is het minder. Wij hebben computers, zij behelpen zich met een prikkertje in een blad. Dat was echt shockerend.”
Erika Van Tielen
“Heb je hoopvolle zaken gezien waar Licht voor de Wereld mee bezig is?”
Mimoza
“Via geldinzameling hebben ze een torbalveld opgericht voor jongeren. Torbal is een sport voor mensen met een visuele beperking. En er werd ook een keuken gebouwd zodat ze binnen konden koken. Ze gingen ook de gezinnen zoeken met kindjes die cataract hebben om advies te geven. En ze bieden ook thuisbegeleiding aan. De leerkrachten en opvoeders krijgen er bovendien veel praktische tips over hoe we het in België aanpakken.”
Erika Van Tielen
“Dus als wij genoeg geld inzamelen, leveren ze daar veel werk?”
Mimoza
“Zeker. Door er zelf te zijn, heb ik dat pas goed beseft hoeveel er gebeurt. Die mensen hebben dat ook echt nodig. “
Erika Van Tielen
“En omgekeerd: als het gaat over inclusief onderwijs kunnen wij van hén leren?”
Mimoza
“Ja, dat vind ik wel. Tijdens de speeltijd speelde iedereen met elkaar, beperking of niet. Er was geen onderscheid.”
Erika Van Tielen
“Heel erg bedankt, Mimoza.”
Voor maar 52 euro schenk je iemand een zichtreddende cataractoperatie. Doe een gift. |
