Het brailleschrift: de deur naar de wereld

    2012: Agnes is blind en gaat naar school met ziende leeftijdsgenootjes.
    Kilosa, Tanzania – Agnes is 9 jaar en een heel timide meisje. Ze is blind door glaucoom. Door een verhoogde druk in beide ogen zijn haar oogzenuwen beschadigd waardoor haar gezichtsveld volledig is weggevallen.

    Agnes volgt les in de Mazinyungu school in Kilosa, in de provincie Morogoro. Het is een reguliere school met een duizendtal ziende leerlingen. Er is ook een internaatafdeling waar een 60-tal blinde en slechtziende kinderen tijdens het schooljaar verblijven.  Gedurende de eerste twee schooljaren volgen de kinderen met visuele problemen in kleine groepjes les om een aantal specifieke vaardigheden onder de knie te krijgen. Gespecialiseerde leerkrachten leren hen braille lezen en schrijven, ’mobiliteit en oriëntatie’, o.a. het gebruik van een witte stok om de schoolomgeving goed te leren kennen,… Daarnaast krijgen deze kinderen ook een aantal dagdagelijkse activiteiten aangeleerd zoals het wassen van kleren zodat ze later zelfstandig kunnen leven.

    Leren schrijven met een prikpen

    Na die twee voorbereidende jaren smelten alle groepen samen en volgen de blinde en slechtziende leerlingen les met hun ziende leeftijdsgenootjes. Agnes zit nu in haar tweede voorbereidingsjaar.
    Om kinderen zoals Agnes die volledig blind zijn, te alfabetiseren, is braille het enige middel om het schrift te beheersen. Braille is een reliëfalfabet: een systeem van puntjes waardoor letters, cijfers en symbolen met de vingers gelezen kunnen worden. In veel ontwikkelingslanden zoals Tanzania leren de leerlingen nog braille schrijven door de puntjes te prikken in het papier met behulp van een prikbord en prikpen.

    Eén van Agnes’ leerkrachten is heel trots op het meisje: “Ze leert erg snel en behaalt goede punten. Braille leren, vraagt veel oefening. Het herkennen van letters is niet zo moeilijk maar volledige woorden lezen vraagt in het begin veel inspanning. Hoe vlot dit gaat, hangt ook af van de gevoeligheid van de vingertoppen. Agnes doet het heel goed en maakt grote vorderingen. Je ziet ook dat ze duidelijk geniet van het schoolleven.”

    Het brailleschrift heeft een volledig nieuwe wereld voor het meisje geopend.  Ze heeft nu de competentie om informatie te verwerven, te verwerken en gericht te gebruiken. Geletterdheid is de sleutel tot persoonlijke ontwikkeling, een goede opleiding, tewerkstelling, integratie en participatie in de maatschappij.

    Dieter Telemans

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

    Foto’s: Dieter Telemans. Agnes leert samen met andere blinde en erg slechtziende leerlingen hoe ze zelf het braillealfabet kan leren ‘schrijven’ op haar bord. Van rechts naar links putjes prikken, waarna ze haar blad kan omdraaien om met haar vingers de puntjes te lezen.

     

     

     

     

     

    Agnes op haar kamer in het internaat, die ze deelt met nog drie andere leerlingen met een visuele beperking. Het meisje toont hoe vaardig ze reeds is bij het wassen van haar kleren.

    2018: Agnes bloeit volledig open

    Kilosa, Tanzania – Agnes is nu 14 jaar en zit in het zevende en laatste jaar van de lagere school. Het meisje is volledig opengebloeid. Zelfverzekerd stapt ze over het schoolterrein. Ze praat honderduit met haar vriendinnen. Sommigen zijn blind zoals zijzelf, anderen zien perfect.
    Ze heeft ondertussen verantwoordelijkheden gekregen in het internaat: “Ik zorg voor een viertal kleine meisjes. Ik help hen met het aankleden, voor zichzelf zorgen en bemoeder hen een beetje zodat ze zich hier thuis voelen. Ik weet nog goed hoe moeilijk ik het op school had de eerste weken.”

    De tiener gaat nog steeds graag naar de les. Vooral Engels, aardrijkskunde en Swahili zijn haar favoriete vakken. “Later wil ik graag leerkrachte worden voor leerlingen die net als ikzelf problemen hebben met hun ogen,” vertelt ze vol overtuiging.

    Agnes is een uitzonderlijk goede leerling op de Mazinyungu school maar ze heeft ook interesses naast de klas ontwikkeld: “Ik zing heel graag en dat doen we vaak samen ’s avonds met de vriendinnen van het internaat. We dansen ook veel samen.” Daarnaast is het meisje ook een getalenteerde goalball-speelster. Goalbal is een balspel ontwikkeld voor mensen met een visuele beperking. Licht voor de Wereld heeft in 2016 een goalball-veld aangelegd in de Mazinyungu school dat duidelijk vaak in gebruik is. De school heeft enkele sterspelers, waaronder Agnes, die al verschillende andere teams konden verslaan.

    Foto’s: Raymond Kasoga. Lien, medewerkster van Licht voor de Wereld en Agnes kennen elkaar reeds sinds 2012.
     “Agnes is uitgegroeid van een klein bang meisje tot een jonge zelfbewuste tiener.  Ze weet duidelijk wat ze wil in de toekomst. Prachtig om die evolutie te zien.”

     

     

     

     

     

    2020: Agnes doorstond met glans de nationale examens en start in januari met middelbaar onderwijs in de Lugalo secondary school, in de regio Iringa. Veel succes Agnes!

    Ook jij kunt onze onderwijsprojecten in Afrika steunen! Met een maandelijkse bijdrage van 20 euro zorg je dat een kind met een visuele beperking naar school kan. Doe een gift.